Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
FİİL YAPAN YAPIM EKLERİ
Bu ekler isim ve fiil kök ve gövdelerinden fiil gövdeleri türetirler:
göz→göz-le(mek)
bilgi-→bilgi-len(mek)-dir(mek)
sev-→sev-dir(mek)
bildir-→bildir-il(mek)
Fiil yapan ekler, isime veya fiile getirilişine göre ikiyte ayrılır:
İsimden fil yapan ekler
Fiilden isin yapan ekler
a. İsimden fiil yapan ekler
Bu ekler isim kök ve gövdelerinden fiil gövdeleri türetirler:
İsim-len-dir-
Ad-lan-dır
İki-le-
Durgun-laş-
En çok kullanılan isimden fiil yapan ekler şunlardır:
-lE
Çok kullanışlı bir ektir. Birçok isimden fiil yapabilir:
Baş-la-, suç-la, su-la, taş-la-, av-la-, kış-la-, çın-la-, in-le-, ter-le-, gece-le-, hafif-le-, karış-la-, kurşun-la-, perçin-le-, yuvar-la-...
-El
Genellikle sıfatlardan fiil yapar:
Çoğ-al-, dar-al-, az-al-, boş-al-, düz-el-, dik-el-...
-l
Bazı sıfatlardan oluş filleri yapar:
Kısa-l-, doğru-l-, sivri-l-, duru-l-, ince-l-...
-E
Fazla işlek değildir:
Yaş-a-, kan-a-, boş-a-, tün-e-, oy(u)n-a-...
-°r
Daha çok renk isimlerinden sonra gelir:
Kara-r-, yaş-ar-, boz-ar-, ağ(k)-ar-, sar(ı)-ar-, mor-ar-...
-dE
Yansımalara getirilir:
Çıtır-da-, şırıl-da-, horul-da-, fısıl-da-, gürül-de-...
-msE
Fazla işlek değildir:
Az-ı-msa-, küçü-mse-, ben-i-mse-, öz-ü-mse-, kötü-mse-...
-sE
Fazla işlek değildir:
su-sa-, garip-se-, önem-se-, mühim-se-...
-lEş [19]
Bazı isimlere getirilir:
Sert-leş-, taş-laş-, kötü-leş-, iyi-leş-, katı-laş-, sağlam-laş-...
-lEn
Bir şeye sonradan sahip olma anlamı katar:
Ev-len-, can-lan-, hoş-lan-, us-lan-, iç-len-, dert-len-...
b. Fiilden fiil yapan ekler
Fiil kök ve gövdelerine getirilerek fiil gövdesi türeten eklerdir:
-t
Çatı ekidir; geçişsiz fiilleri geçişli (oldurgan) yapar; geçişli fiillerin de geçişliliğini artırır (ettirgen yapar). Genellikle ünlüyle biten fiillere gelir:
Yürü-t-, acı-t-, ak-ı-t-, oku-t-, anla-t-, ağla-t-, ara-t-, kızar-t-...
-°r
Çatı ekidir. “-t” ile aynı görevdedir; oldurganlık ve ettirgenlik görevi vardır. genellikle ünsüzle biten fiillere gelir:
Çık-a-r-, kop-a-r-, kaç-ı-r-, uç-u-r-, bat-ı-r-, düş-ü-r-, iç-i-r-...
-Dİr
Çatı ekidir; geçişsiz fiilleri geçişli (oldurgan) yapar; geçişli fiillerin de geçişlilik derecesini artırır (ettirgen yapar):
Yaz-dır-, sor-dur-, aç-tır-, çiz-dir-, sök-tür-, as-tır-, koş-tur-...
-l
Çatı ekidir; edilgen ve dönüşlü fiil yapar:
At-ı-l-, soy-u-l-, yaz-ı-l, çiz-i-l-, ay(ı)r-ı-l-, gid-i-l-...
-n
Çatı ekidir; edilgen ve dönüşlü fiiller yapar:
Başla-n-, tara-n-, yıka-n-, bil-i-n-, sil-i-n-, sür-ü-n-, taşı-n-, al-ı-n-...
-ş
Çatı ekidir; işteş fiil yapar:
Döv-ü-ş-, at-ı-ş-, tart-ı-ş-, gör-ü-ş-, uç-u-ş-, bekle-ş-, it-i-ş-, selâmla-ş-...
-ElE
Devamlılık, anlatılan işin art arda yapıldığını bildirir:
Kov-ala-, it-ele-, silk-ele-, dur-ala-, tep-ele-...
Tarih: 2016-03-02 01:56:15 Kategori: Sözlük
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Fiil Yapan Yapım Ekleri Nedir
Bu ekler isim ve fiil kök ve gövdelerinden fiil gövdeleri türetirler:
göz→göz-le(mek)
bilgi-→bilgi-len(mek)-dir(mek)
sev-→sev-dir(mek)
bildir-→bildir-il(mek)
Fiil yapan ekler, isime veya fiile getirilişine göre ikiyte ayrılır:
İsimden fil yapan ekler
Fiilden isin yapan ekler
a. İsimden fiil yapan ekler
Bu ekler isim kök ve gövdelerinden fiil gövdeleri türetirler:
İsim-len-dir-
Ad-lan-dır
İki-le-
Durgun-laş-
En çok kullanılan isimden fiil yapan ekler şunlardır:
-lE
Çok kullanışlı bir ektir. Birçok isimden fiil yapabilir:
Baş-la-, suç-la, su-la, taş-la-, av-la-, kış-la-, çın-la-, in-le-, ter-le-, gece-le-, hafif-le-, karış-la-, kurşun-la-, perçin-le-, yuvar-la-...
-El
Genellikle sıfatlardan fiil yapar:
Çoğ-al-, dar-al-, az-al-, boş-al-, düz-el-, dik-el-...
-l
Bazı sıfatlardan oluş filleri yapar:
Kısa-l-, doğru-l-, sivri-l-, duru-l-, ince-l-...
-E
Fazla işlek değildir:
Yaş-a-, kan-a-, boş-a-, tün-e-, oy(u)n-a-...
-°r
Daha çok renk isimlerinden sonra gelir:
Kara-r-, yaş-ar-, boz-ar-, ağ(k)-ar-, sar(ı)-ar-, mor-ar-...
-dE
Yansımalara getirilir:
Çıtır-da-, şırıl-da-, horul-da-, fısıl-da-, gürül-de-...
-msE
Fazla işlek değildir:
Az-ı-msa-, küçü-mse-, ben-i-mse-, öz-ü-mse-, kötü-mse-...
-sE
Fazla işlek değildir:
su-sa-, garip-se-, önem-se-, mühim-se-...
-lEş [19]
Bazı isimlere getirilir:
Sert-leş-, taş-laş-, kötü-leş-, iyi-leş-, katı-laş-, sağlam-laş-...
-lEn
Bir şeye sonradan sahip olma anlamı katar:
Ev-len-, can-lan-, hoş-lan-, us-lan-, iç-len-, dert-len-...
b. Fiilden fiil yapan ekler
Fiil kök ve gövdelerine getirilerek fiil gövdesi türeten eklerdir:
-t
Çatı ekidir; geçişsiz fiilleri geçişli (oldurgan) yapar; geçişli fiillerin de geçişliliğini artırır (ettirgen yapar). Genellikle ünlüyle biten fiillere gelir:
Yürü-t-, acı-t-, ak-ı-t-, oku-t-, anla-t-, ağla-t-, ara-t-, kızar-t-...
-°r
Çatı ekidir. “-t” ile aynı görevdedir; oldurganlık ve ettirgenlik görevi vardır. genellikle ünsüzle biten fiillere gelir:
Çık-a-r-, kop-a-r-, kaç-ı-r-, uç-u-r-, bat-ı-r-, düş-ü-r-, iç-i-r-...
-Dİr
Çatı ekidir; geçişsiz fiilleri geçişli (oldurgan) yapar; geçişli fiillerin de geçişlilik derecesini artırır (ettirgen yapar):
Yaz-dır-, sor-dur-, aç-tır-, çiz-dir-, sök-tür-, as-tır-, koş-tur-...
-l
Çatı ekidir; edilgen ve dönüşlü fiil yapar:
At-ı-l-, soy-u-l-, yaz-ı-l, çiz-i-l-, ay(ı)r-ı-l-, gid-i-l-...
-n
Çatı ekidir; edilgen ve dönüşlü fiiller yapar:
Başla-n-, tara-n-, yıka-n-, bil-i-n-, sil-i-n-, sür-ü-n-, taşı-n-, al-ı-n-...
-ş
Çatı ekidir; işteş fiil yapar:
Döv-ü-ş-, at-ı-ş-, tart-ı-ş-, gör-ü-ş-, uç-u-ş-, bekle-ş-, it-i-ş-, selâmla-ş-...
-ElE
Devamlılık, anlatılan işin art arda yapıldığını bildirir:
Kov-ala-, it-ele-, silk-ele-, dur-ala-, tep-ele-...
Tarih: 2016-03-02 01:56:15 Kategori: Sözlük
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx